Günümüzde video oyunları, dünya çapında eğlence sektörü listesinde zirvede oturuyor. Ne sinema, ne müzik, ne de başka bir şey. Şu an dünyada sinema bileti veya albüm satın alan insan sayısı, oyun alanlardan daha az. Bunu anlatma sebebim, birazdan bahsedeceğim konu olan ülkemizdeki oyun fiyatlarının önemini ve günlük hayatta karşılaştığımız ekonomik sorunlarımızla olan ilişkisini biraz daha anlamak, “oyun fiyatlarındaki artış beni ilgilendirmez” dememektir.
Sorunu çözmek için önce konuyu biraz anlayalım. Büyük prodüksiyonlu oyunların yurt dışı satış fiyatı genelde 60 Dolar(Amerika merkezli satışlarda) veya 70 Euro(Avrupa merkezli satışlarda)’dur. Oyunları Türkiye’den herhangi bir dijital satış platformundan aldığınızda birkaç nedenden dolayı oyunun birim fiyatında artış oluyor. Bunun en öncelikli sebebi Dolar ve Euro ile TL arasındaki değer farkı. Ancak bu durumdan muzdarip olmamamız için firmaların uyguladığı ürünleri ülkemizden satın alırken işimize gelen yerel fiyatlandırma adında bir durumdan yararlanıyoruz. Yerel fiyatlandırma basitçe sürümden kazanmak ve kârı maksimize etmek için yapılan bir hamledir. Bir bölgedeki kitlenin alım gücüne ve oyunlara olan ilgisine bağlı yapılan araştırmalar sayesinde bir ürünü daha ucuza almamızı sağlar. Örneğin; günümüz kuruyla 60 Dolarlık bir oyun, 950 TL civarı bir fiyattan satılması gerekirken Steam gibi satış platformlarında bu fiyat 500 TL’dir. Bunun nedeni de müşteri sayısını yani dolaylı yoldan kârı artırmaktır. Dahası da Steam gibi bazı platformlar, oyun yapımcılarını dolar kurunu 3 TL gibi ucuz rakamlardan alması için teşvik eder. Bunu yapmaya hâlâ devam ettiklerini düşünürsek bu işten hem oyun yapımcılarının, hem üçüncü parti olan Steam’in hem de biz tüketicilerin memnun olduğu sonucuna varabiliriz. Ama her satış platformu Steam kadar “iyi niyetli” olamayabiliyor.
Şimdi işin çetrefilli kısmına geldik. Neden Steam gibi platformlarda yeni çıkan bir oyun en fazla 500 TL gibi cüzi bir fiyata satılıyorken Playstation konsolunun satış mağazasında çok uçuk fiyatlar görebiliyoruz?
En başta buradaki fark, oyunlarını Türkiye’de pazarlayan firmaların bölgesel farklılıklarında yatıyor. Steam ve Epic Store gibi bilgisayarlar için oyun satışı yapan dijital mağazalar Amerika üzerinden yönetiliyor ve Türkiye’ye yaptıkları satışları Dolar üzerinden çevirerek oyunculara yansıtıyorlar. Amerika’daki oyunların fiyat standardının 60 Dolar olduğunu söylemiştim. Konsol oyunu satan firmalara gelindiğindeyse Sony ve Microsoft gibi firmaların Avrupa’da bölge sorumlulukları var. Yani oyunları Euro üzerinden pazarlıyorlar. Türkiye de Avrupa bölgesine bağlı sayıldığı için buradaki fiyatlandırmalar, Avrupa standardı olan ortalama 70 Euro'dan alınıyor ki bu rakam güncel kurla 1200 TL’ye eş değer.
Bir diğer fark ise vergilendirme sistemimizden kaynaklanmakta. Konsol oyunlarına eklenen Katma Değer Vergisinin(KDV) yanı sıra bir de Özel Tüketim Vergisi(ÖTV) ekleniyor. Kısaca ÖTV, anayasaya göre "lüks" sayılan belirli ürünlere eklenen bir vergidir ve oranı sabittir. Konsol oyunlarının aksine bu vergi, bilgisayar oyunlarında yok çünkü bilgisayar oyunları yazılım olarak sayılıp buna göre vergilendirilirken konsol oyunları lüks ürün olarak sayılıyor. Bunun nedeni oyun konsollarının ve konsol oyunlarının ülkemize nispeten geç gelmesi ve o dönemde çok gerekli görülmeyen bir eğlence aracı olmasıydı. ÖTV'nin oranının %7 olduğunu ve hâlâ uygulanmaya devam edildiğini düşünürsek bu durum aradaki fiyat farkını kapatmada yardımcı oluyor.
Bu anlattığım detaylar bir yana, tüm suçu Sony’ye veya devlete atamayız. Ürün, son tüketiciye yani bize ulaşana kadar birçok partinin elinden geçiyor. Mesela kutulu konsol oyunlarının Türkiye dağıtıcıları. Oyun yapımcıları bu dağıtıcılara oyunları verirken hangi oyunun daha çok satılacağına bakmaksızın tüm oyunları aynı adetten satıyor. Örneğin, A oyununun B oyunundan daha fazla satacağını düşünelim. Yapımcı firma, A oyununu da B oyununu da 100.000 adetten satıyor. Dağıtıcı, B oyununun A oyunu kadar satmayacağını bildiği için o oyuna özel indirim uygulayıp zararı o sayede kapatmaya çalışıyor. Rekabet Kurumu da aynı oyunun kutulu sürümü ile dijital sürümünün fiyatı örtüşsün diye dijital mağazalardaki fiyatlarda oynamalar yapabiliyor. Bu nedenle oyunların arasında ucu açık fiyat makasları oluşabiliyor. Yani anlayacağınız, dijital bir konsol oyunu Türkiye'ye gelip satışa sunulana kadar çok badireler atlatıyor.
Son bir şey daha eklemek gerekirse oyun fiyatlarının yüksek olmasına karşın Sony gibi firmaların Türkiye gibi ekonomisi güçlü olmayan ülkelere bölgesel fiyatlandırma veya dönem indirimleri gibi özel muamele uygulaması gerektiği aşikâr. Ancak, ülkenin ekonomisine Sony’nin bir katkısı olamayacağı da bir gerçek. Sonuçta alım gücümüzün düşük olması veya dövizin çok yüksek olması gibi gerçekler var ancak bu gerçekleri tekrar tekrar konuşmanın bir manası yok. Dolayısıyla daha az konuşulduğunu düşündüğüm yanları anlatmak istedim ve özellikle Sony ve Microsoft gibi şirketlere sitem etmiş bulundum. Eh, artık elimizden konsol firmalarının Türkiye kollarının mantıklı hamleler yapacağını ve devletin bize merhametli davranacağını ummaktan başka çare gelmez.
Kaynakça:
Kuantum mekaniğinin ne demek olduğunu merak ettiniz mi? İlgili yazımızı okuyabilirsiniz.
